Βαϊάνα (2016)
Τα καλλιτεχνικά στοιχεία
Υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων, αυτή η συναρπαστική μουσική περιπέτεια είναι γεμάτη συγκίνηση, χιούμορ και δράση. Η 15χρονη χαβαϊανή Αουλιί Κραβάλιο ηγείται του πολυνησιακού καστ, χαρίζοντας ζεστασιά και δυναμισμό στην αποφασισμένη Μοάνα (Βαϊάνα). Τον εγωκεντρικό μα και αξιαγάπητο Μάουι ερμηνεύει με ενθουσιώδη ενέργεια ο Ντουέιν Τζόνσον.
Τα τρισδιάστατα γραφικά εντυπωσιάζουν με εκφραστικούς και σχεδιαστικά απαιτητικούς χαρακτήρες και εκθαμβωτικά τοπία που εναλλάσσονται διαρκώς. Η περιπέτεια μας μεταφέρει από ένα γραφικό πολυνησιακό χωριουδάκι, σε καταπράσινα βουνά, σε εξωτικές παραλίες, σε μια απέραντη, ζωντανή θάλασσα, αλλά και σε έναν πολύχρωμο υποβρύχιο κόσμο.
Η απολαυστική μουσική επένδυση αποτελεί σύντηξη σύγχρονων και παραδοσιακών μουσικών του Ειρηνικού. Για το soundtrack συνεργάστηκαν ο Λιν Μανουέλ Μιράντα, δημιουργός του βραβευμένου με Πούλιτζερ μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ "Hamilton", ο τακτικός συνθέτης της Disney Μαρκ Μανσίνα και ο Σαμοανός μουσικός Opetaia Foa’i. Το “How Far I’ll Go” ήταν υποψήφιο για το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού.
Η πλοκή
Η γενναία ηρωίδα ζει στο ειδυλλιακό νησί Μοντενούι και περιβάλλεται από μια στοργική οικογένεια και μια υποστηρικτική κοινότητα. Από μωρό, η Μοάνα, προετοιμάζεται να γίνει η επόμενη αρχηγός της φυλή της, για την οποία νοιάζεται πολύ. Ωστόσο, ταυτόχρονα ονειρεύεται κάτι απαγορευμένο στους ανθρώπους της. Ανέκαθεν το κορίτσι είχε τη βαθιά επιθυμία να ανακαλύψει όλα όσα βρίσκονται πέρα από τον ύφαλο που περιβάλλει το απομονωμένο νησί της.
Την επιθυμία της Μοάνα να απαντήσει στο επίμονο κάλεσμα του Ωκεανού, ενθαρρύνει η Φύλακας των Αρχαίων Ιστοριών, η σοφή και αντισυμβατική γιαγιά της, η Τάλα. Η Τάλα διδάσκει τη Μοάνα για την ευτυχία και τη γαλήνη που προέρχονται από τη διατήρηση της προσωπικής ταυτότητας, ακόμα και αν αυτό μεταφράζεται από την κοινωνία ως εκκεντρικότητα.
Όταν μια μάστιγα πλήττει αναπάντεχα το Μοντενούι, τα ψάρια εξαφανίζονται και η βλάστηση μαραίνεται. Τότε η παράτολμη και επίμονη έφηβη, παρά την αντίθεση του προστατευτικού της πατέρα και την έλλειψη ναυτικών γνώσεων, μπαίνει σε μια βάρκα αποφασισμένη να βρει τον υπεύθυνο της κατάρας. Σκοπός της είναι να αναγκάσει τον θρυλικό ευεργέτη της ανθρωπότητας Μάουι, να επιστρέψει την καρδιά της Τε Φίτι στη θέση της. Μόνο αυτή η πράξη μπορεί να επαναφέρει την ισορροπία στον κόσμο που πεθαίνει.
Ο περιπετειώδης Μάουι, αποκλεισμένος για χίλια χρόνια σε ένα ερημικό νησί, αγνοεί τις συνέπειες της πράξης του. Βρίσκοντας την ευκαιρία να φύγει από το νησί δίνει προτεραιότητα στο να επανακτήσει τη χαμένη πηγή των υπερφυσικών του δυνάμεων, το Μαγικό του Αγκίστρι. Όμως, με την ενθάρρυνση του Μίνι Μάουι, την παιχνιδιάρικη φωνή της συνείδησής του, εγκαταλείπει την εγωκεντρική του συμπεριφορά. Τότε συντροφεύει το κορίτσι σε ένα ταξίδι γεμάτο δράση, βίαιους εχθρούς και επικίνδυνα τέρατα και το διδάσκει ναυσιπλοΐα. Ταυτόχρονα, ο ίδιος διδάσκεται από τη Μοάνα το τι σημαίνει στα αλήθεια να είσαι ήρωας.
Θέματα και μηνύματα
Στην καρδιά της επικής ιστορίας βρίσκεται το θέμα της ταυτότητας. Τόσο η φυλή του Μοντενούι, όσο ο Μάουι και η Τε Φίτι, έχουν όλοι χάσει την ταυτότητά τους. Παράλληλα, η Μοάνα αναζητά τη δική της. Όταν η νεαρή ηρωίδα καταφέρνει να παραμερίσει την ανασφάλεια και την απογοήτευση, βρίσκει τον εαυτό της και αποκτά πίστη στις ικανότητές της. Σε μια επική και έντονα συναισθηματική κορύφωση, η Μοάνα, βοηθά τα πανίσχυρα μυθικά πλάσματα να βρουν και εκείνα τον καλύτερό τους εαυτό. Αργότερα, ως επάξια ηγέτης των ανθρώπων της μοιράζεται τις γνώσεις της μαζί τους. Καθώς τους αποκαλύπτει πως η αρχαία τους κληρονομιά εκτιμά την περιπέτεια, αντί να την καταστέλλει, και μάλιστα διευρύνεται από αυτή, οι κάτοικοι του Μοντενούι βρίσκουν και εκείνοι την ταυτότητα και την συναρπαστική θέση τους στον κόσμο.
Η Disney με την 56η ταινία κινουμένων σχεδίων της προβάλλει ισχυρούς οικογενειακούς και κοινωνικούς δεσμούς και έναν απλό, ειρηνικό πολιτισμό. Επιπλέον, προωθεί σημαντικά περιβαλλοντολογικά μηνύματα αλλά και τη σημασία της επιμονής, της ανθεκτικότητας, της φιλίας, του θάρρους και της προσωπικής ταυτότητας.
Ταυτόχρονα, το στούντιο ενδυνάμωσε και εξέλιξε την πριγκιπική του γραμμή. Με την Μοάνα, η Disney, προσέφερε ένα νέο είδος ηρωίδας, μία ισχυρή, ικανή και αφοσιωμένη ηγέτιδα, της οποίας σκοποί είναι η προστασία των ανθρώπων της και η αναζωογόνηση του πολιτισμού τους. Η Μοάνα είναι ένα αξιόλογο παράδειγμα αποφασιστικότητας, επιμονής, δύναμης και θάρρους για κάθε θεατή. Επιπλέον ο ρεαλιστικός σχεδιασμός της θέτει νέα, υγιή και αθλητικά σωματικά πρότυπα.
Οι ήρωες αντιμετωπίζουν επιθέσεις από κωμικά απειλητικά πλάσματα, αλλά και ένα ήπια τρομακτικό τέρας από λάβα. Τόσο η ανάλαφρη διάθεση της ταινίας όσο και η γενναιότητα των κεντρικών χαρακτήρων προσφέρουν σιγουριά στους νεαρούς θεατές. Γίνεται μια αναφορά στον θάνατο ενός ανθρώπου από πνιγμό στη θάλασσα.