Η Πεντάμορφη και το Τέρας (1991)
Beauty and the Beast (1991)★★★★★★★★★☆
Η Μπελ, μία έξυπνη, γλυκιά και αντισυμβατική κοπέλα, ζει σε ένα μικρό γαλλικό χωριό, με μοναδική της συντροφιά τον εφευρέτη πατέρα της Μορίς και τα αγαπημένα της βιβλία. Όταν ένας πρίγκιπας, μεταμορφωμένος σε τέρας εξαιτίας του σκληρού του χαρακτήρα, αιχμαλωτίζει τον Μορίς, η Μπελ παίρνει εθελοντικά τη θέση του αδύναμου πατέρα της στο κάστρο του Τέρατος. Το κορίτσι γίνεται φίλη με το προσωπικό του κάστρου που έχουν μεταμορφωθεί σε οικιακά αντικείμενα, οι οποίοι την διαβεβαιώνουν πως το Τέρας διαθέτει μια πιο ευαίσθητη πλευρά και την ενθαρρύνουν να την ανακαλύψει. (84 λεπτά) (Ηλικία: 4+)
Σκηνοθεσία: Γκάρι Τρουσντέιλ, Κερκ Γουάιζ
Ηθοποιοί: Πέιτζ Ο' Χάρα, Ρόμπι Μπένσον, Ρίτσαρντ Γουάιτ, Τζέρι Όρμπαχ, Ντέιβιντ Όγκντεν Στίερς, Άντζελα Λάνσμπερι
Η 30ή ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney, τρίτη της Αναγεννησιακής Εποχής του στούντιο και σκηνοθετικό ντεμπούτο του διδύμου Γκάρι Τρούσντεϊλ και Κερκ Γουάιζ, είναι μία απολαυστική μουσική περιπέτεια φαντασίας. Η ταινία εμπνέεται από τους χαρακτήρες του ομώνυμου γαλλικού παραμυθιού του 1741, της μυθιστοριογράφου Γκάμπριελ-Σουζάν Μπαρμπό ντε Βιλενέβ και από στοιχεία της πιο διαδεδομένη εκδοχής της ιστορίας, όπως εκδόθηκε το 1756 από τη συγγραφέα Ζαν-Μαρί Λεπρένς ντε Μπωμόν.
Ο κομψός σχεδιασμός, η αριστουργηματική μουσική, η ρομαντική μα και αγωνιώδης πλοκή, η πρωτοποριακή τεχνολογία, η παραμυθένια ατμόσφαιρα και πάνω από όλα οι συναρπαστικοί χαρακτήρες, συντέλεσαν στο να κερδίσει η ταινία τον τίτλο της ναυαρχίδας του μεγαλύτερου στούντιο animation. Η Πεντάμορφη και το Τέρας (1991) διακρίνεται ως η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων που προτάθηκε ποτέ για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Επιπλέον, παρέμεινε και η μοναδική για 18 χρόνια, μέχρι την υποψηφιότητα της ταινίας Ψηλά στον Ουρανό (2009) της Pixar.
Τα καλλιτεχνικά στοιχεία
Τα ρομαντικά, χειροποίητα σκηνικά, όπως το μικρό, φωτεινό γαλλικό χωριουδάκι του 18ου αιώνα, το δυσοίωνο δάσος και το σκοτεινό, γοτθικό κάστρο, εμπλουτίζονται με υφές, εφέ και εναλλασσόμενα καιρικά φαινόμενα. Οι απαλές σκιές, ο φυσικός φωτισμός και τα πλούσια χρώματα της ταινίας προστέθηκαν ψηφιακά με το σύστημα CAPS, το οποίο ανέπτυξε η Pixar για τη Disney στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Επιπλέον, αυτή ήταν η πρώτη φορά που η Disney έκανε χρήση τρισδιάστατων γραφικών από ηλεκτρονικό υπολογιστή. Στην εμβληματική σκηνή χορού των δύο πρωταγωνιστών, οι σχεδιασμένοι στο χέρι χαρακτήρες κινούνται μέσα σε μία ψηφιακά δημιουργημένη αίθουσα χορού.
Οι δημιουργοί της βραβευμένης με Όσκαρ μουσικής επένδυσης, είναι ο συνθέτης Άλαν Μένκεν και ο στιχουργός Χάουαρντ Άσμαν. Η μουσική των δύο καλλιτεχνών θεωρείται υπεύθυνη και για την τεράστια επιτυχία της ταινίας Η Μικρή Γοργόνα (1989), που σηματοδότησε την έναρξη της πιο επιτυχημένης περιόδου της Disney, την Εποχή της Αναγέννησης (1989-1999). Η μουσική συνδυάζει θεατρικά, κλασικά και ποπ στοιχεία, ενώ τα τραγούδια αποτελούν μέρος της αφήγησης, καθώς αναπτύσσουν την ιστορία και εξωτερικεύουν τα συναισθήματα των χαρακτήρων. Τα τραγούδια “Belle”, “Be Our Guest” και “Beauty and the Beast”, ήταν και τα τρία υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού το 1992, ενώ το τελευταίο κατέκτησε και το βραβείο.
Οι χαρακτήρες
Η Μπελ, αν και αναγνωρίζεται από τους γύρω της ως ένα πανέμορφο κορίτσι, η ίδια δεν επηρεάζεται καθόλου από αυτό. Αντιθέτως, αυθόρμητα αποστασιοποιημένη από τη μικρή κοινωνία του χωριού της, απολαμβάνει μια μοναχική ζωή και καλλιεργεί τον εσωτερικό της κόσμο, από όπου πηγάζει η πραγματική της ομορφιά.
Σε αντίθεση με τις προηγούμενες αδύναμες πριγκίπισσες της Disney, τη Χιονάτη, τη Σταχτοπούτα, την Αυγή και την Άριελ, κινητήριος δύναμη των οποίων ήταν πάντα ο έρωτας, η σοβαρή, ανεξάρτητη και δυναμική Μπελ, με μοναδική της επιθυμία να ζήσει περιπέτειες μακριά από τη στενόμυαλη κοινωνίας της, αποτελεί το πρώτο σημαντικό βήμα προς την ενδυνάμωση των γυναικείων προτύπων του στούντιο. Καλόκαρδη, αξιοπρεπής, γενναία και έξυπνη, η Μπελ αντιμετωπίζει τους πάντες με σεβασμό αλλά και ακεραιότητα, όπως όταν απορρίπτει τις επίμονες ανεπιθύμητες προτάσεις γάμου του φαντασμένου κυνηγού Γκαστόν.
Λόγω της ανεξαρτησίας και του εκλεπτυσμένου χαρακτήρα της, οι κάτοικοι του χωριού τη θεωρούν παράξενη και ιδιόρρυθμη. Όμως η ίδια, όπως συμβαίνει και κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της στο κάστρο του Τέρατος, δεν προτίθεται να αλλάξει για να τύχει συμπάθειας ή αποδοχής.
Το Τέρας, ως νεαρός πρίγκιπας προκάλεσε την κατάρα του με τη σκληρότητα και την αλαζονεία του. Δέκα χρόνια αργότερα, όταν συναντά για πρώτη φορά τον Μορίς και την Μπελ είναι επιθετικός. Όμως σύντομα διαφαίνεται πως η οργή δεν αποτελεί στοιχείο του χαρακτήρα του, αλλά κρύβει τη θλίψη και την απόγνωση του.
Καθώς αποκτά συναισθήματα για την Μπελ, ο μαγεμένος πρίγκιπας αρχίζει να εκδηλώνει την τρυφερή του πλευρά. Αργότερα απελευθερώνοντας το κορίτσι χωρίς καμία προσδοκία, εξελίσσεται σε έναν ευσυνείδητο ήρωα που παρά το σημαντικό κόστος της απόφασής του, επιλέγει να πράξει το σωστό.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς
Η ιστορία προωθεί ιδιαίτερα την εκπαίδευση και την ανεξαρτησία των γυναικών, ενώ κατακρίνει την υποστήριξη της κοινωνίας για τα σκληρά πρότυπα. Άλλα μηνύματα ενθαρρύνουν την αξιοπρέπεια και την ανεξάρτητη σκέψη. Επίσης, τονίζεται η σημασία της διατήρησης των προσωπικών αρχών και αξιών, αλλά και της σοφίας του να κοιτά κανείς κάτω από την επιφάνεια προκειμένου να αντιληφθεί την αξία των άλλων.
Η ταινία περιέχει κάποιες βίαιες και ήπια αγωνιώδεις σκηνές. Tα έντονα ξεσπάσματα του Τέρατος, οι επιθέσεις άγριων λύκων και ενός εξαγριωμένου όχλου ενδέχεται να ανησυχήσουν τα πολύ νεαρά παιδιά.